Microsoft heeft een verrassende zet gedaan: de techgiant stelt systeembeheerders wereldwijd een vragenlijst voor om te onderzoeken of Microsoft Microsoft 365 Copilot kan koppelen aan Exchange Server on-premises — ook al moet daarvoor een deel van de e-maildata naar de cloud worden gestuurd. De enquête, verspreid tussen en , is een directe reactie op een groeiende kloof tussen Microsoft’s cloud-first strategie en de wens van bedrijven om hun gevoelige data lokaal te houden. Het is geen productaankondiging. Maar het is een duidelijk signaal: Microsoft probeert te begrijpen of het mogelijk is om zijn AI-assistent te laten werken in omgevingen die bewust buiten de cloud blijven — en dat is een groot probleem.
De kern van het conflict: cloud versus on-premises
Microsoft’s Rajiv Gupta, corporate vice president van de Exchange Server-productgroep, stuurde de enquête via het Microsoft Tech Community-platform. De tien vragen gaan over praktische dingen: zou je Copilot willen gebruiken voor e-mailsamenvattingen? Zou je het accepteren als de AI de gezondheid van je Exchange-server in de cloud analyseert? Maar de grootste vraag — en de knelpunt — is: ‘Zou uw organisatie zich op zijn gemak voelen met het inschakelen van Copilot voor Exchange Server als dat vereist dat enkele gegevens naar de cloud worden verzonden?’ Dat is een knellende vraag. Want volgens Microsoft’s eigen documentatie, bijgewerkt op , is Copilot volledig cloudgebonden. De officiële Microsoft Learn-pagina stelt duidelijk: ‘Microsoft 365 Copilot heeft geen toegang tot on-premises postvakken.’ Dat betekent: als je e-mail op je eigen servers ligt, dan kan Copilot er niets mee doen. Niet samenvatten. Niet categoriseren. Niet voorstellen wat je moet antwoorden. Alles wat Copilot doet, gebeurt in de cloud. En daarom zijn duizenden bedrijven — vooral in de financiële sector, gezondheidszorg en overheidsdiensten — nog steeds vastgehouden aan on-premises Exchange. Niet omdat ze achterlijk zijn. Maar omdat ze weten wat gegevenssovereiniteit betekent.Wat bedrijven echt willen — en wat Microsoft verkiest
Op de Tech Community-blog reageerden beheerders met openhartigheid. clintboessen1, senior Exchange-beheerder bij een Fortune 500-financiële instelling, schreef op : ‘Los van Copilot: lost u eerst de basisproblemen op? Verwijderen van basic auth, MFA integreren bij ActiveSync en EWS — niet alleen bij webportalen.’ Hij voegt er aan toe: ‘De licentieprijs voor on-premises producten is absurd duur. Het voelt als een dwang om naar de cloud te gaan.’ Andere beheerders, zoals broland (Microsoft Certified: Azure Solutions Architect Expert), zijn iets meer open voor AI — maar met voorwaarden. ‘Ik zou AI kunnen gebruiken voor monitoring van Exchange-gezondheid,’ schrijft hij. ‘Maar als dat een abonnement of cloudcommunicatie vereist, dan is het nutteloos.’ Deze reacties zijn geen uitzondering. Ze zijn representatief. Volgens Winbuzzer op is de reden waarom bedrijven on-premises Exchange gebruiken precies omdat ze geen data naar Microsoft’s cloud willen sturen. Dat is geen technische keuze. Dat is een juridische, ethische en operationele noodzaak.Microsoft’s tweeledige strategie: Copilot voor iedereen — maar niet voor jou
Terwijl Microsoft de vragenlijst verspreidt, gaat het op volle kracht verder met zijn cloud-AI-plan. Op kondigde CEO Satya Nadella op Microsoft Ignite 2025 een hele reeks nieuwe Copilot-functies aan: ‘Work IQ’, ‘Agent 365’, en — belangrijk — Microsoft Security Copilot voor alle Microsoft 365 E5-klanten. Die functie is al vanaf die dag beschikbaar. En het is een groot succes. Maar het werkt alleen als je in de cloud zit. Bovendien lanceerde Microsoft in juli 2025 de Copilot Specialization voor partners. Dat is geen product. Dat is een certificering. Een manier om partners te stimuleren om klanten te overtuigen om naar de cloud te verhuizen — met Copilot als beloning. De boodschap is duidelijk: als je Copilot wilt, moet je de cloud accepteren. En dat is precies wat bedrijven met on-premises Exchange niet willen doen.Wat betekent dit voor Nederlandse bedrijven?
In Nederland zijn duizenden organisaties — van gemeenten tot ziekenhuizen — nog steeds afhankelijk van on-premises Exchange. Ze doen dat omdat ze voldoen aan de GDPR, de NEN 7510-standaard voor gezondheidszorg, of eenvoudigweg omdat hun IT-afdeling geen risico’s wil nemen. Als Microsoft Copilot op on-premises Exchange zou kunnen zetten — zonder dat data de cloud in gaat — dan zou dat een revolutie zijn. Maar de enquête suggereert het tegendeel: Microsoft wil geen lokale AI. Het wil een cloud-gebaseerde AI, zelfs als dat betekent dat je je server moet verlaten. De vraag is niet of het technisch mogelijk is. De vraag is: wil Microsoft zijn klanten dwingen? Of kan het een oplossing vinden waarbij AI werkt op de lokale server, maar de modellen worden geüpdatet via een veilige, offline kanaal? Dat zou de perfecte balans zijn. Maar er is geen enkel teken dat Microsoft dat onderzoekt.Wat komt er nu?
Microsoft heeft geen tijdlijn gegeven. De enquête is een onderzoek. De resultaten worden waarschijnlijk binnen de komende maanden geanalyseerd. Maar gezien de kracht van Microsoft’s cloud-strategie — en de druk van beleggers om Copilot als een winstgevende dienst te monétiseren — is het onwaarschijnlijk dat er een ‘echt’ on-premises Copilot komt. Waarschijnlijker is dat Microsoft een ‘hybride’ versie aanbiedt: een beperkte AI-functie die alleen werkt als je een deel van je data deelt. Dat zou betekenen dat bedrijven moeten kiezen: of je hebt Copilot — of je hebt controle. Niet beide.De toekomst van e-mail in een cloudwereld
Dit is meer dan een technische discussie. Het is een filosofische keuze. Moet technologie dienen aan de mens, of moet de mens zich aanpassen aan de technologie? Voor Microsoft is het antwoord duidelijk: de cloud is de toekomst. Voor veel organisaties is de toekomst lokaal, veilig en zelfbeheerst. Als Microsoft geen brug bouwt, dan verliest het niet alleen klanten. Het verliest vertrouwen.Frequently Asked Questions
Waarom wil Microsoft Copilot op on-premises Exchange Server zetten als het al zegt dat het niet kan?
Microsoft probeert te bepalen of er een markt is voor een hybride oplossing — maar de enquête is geen belofte. De bedoeling is te meten hoeveel bedrijven bereid zijn om data naar de cloud te sturen voor AI-functies. Het is een strategische test: als genoeg organisaties ‘ja’ zeggen, dan ontwikkelt Microsoft een oplossing die de cloud vereist. Als ze ‘nee’ zeggen, dan blijft Copilot cloudgebonden — en wordt de on-premises-markt verder verwaarloosd.
Welke bedrijven zijn het meest betrokken bij deze keuze?
Financiële instellingen, ziekenhuizen, overheidsdiensten en rechtbanken zijn de grootste gebruikers van on-premises Exchange. Ze zijn verplicht om gegevens binnen Nederland of de EU te houden (GDPR, NEN 7510). Een enkel e-mailbericht dat naar de VS wordt gestuurd, kan een schending betekenen. Daarom zijn zij de meest kritische stemmen in de enquête — en de meest waarschijnlijke klanten die weglopen als Microsoft dwingt.
Wat is het verschil tussen Security Copilot en de mogelijke Copilot voor Exchange?
Security Copilot werkt al voor Microsoft 365 E5-klanten en analyseert cloudgegevens voor bedreigingen. De mogelijke Copilot voor Exchange zou echter e-mailinhoud, agenda’s en contacten analyseren — dus persoonlijke, gevoelige data. Dat maakt het veel gevoeliger. Security Copilot is een veiligheidsinstrument. Copilot voor Exchange is een productiviteitsinstrument — en daardoor veel riskanter vanuit privacy-oogpunt.
Zijn er al alternatieven voor Copilot op on-premises Exchange?
Ja. Bedrijven gebruiken vaak lokale AI-tools zoals OpenAI’s ollama met eigen modellen, of open-source oplossingen zoals Llama 3, die op een lokale server draaien zonder internetverbinding. Sommige IT-afdelingen bouwen zelf eenvoudige automatiseringen met PowerShell en regels. Maar deze oplossingen zijn minder gebruiksvriendelijk dan Copilot — en vereisen meer technische expertise. Ze zijn ook geen ‘officiële’ Microsoft-producten.
Wat gebeurt er als Microsoft geen on-premises Copilot lanceert?
Dan zullen bedrijven die op on-premises Exchange zitten, uiteindelijk gedwongen worden om naar Exchange Online te migreren — of hun AI-capaciteiten achterwege laten. Dat betekent meer kosten voor licenties, meer risico’s voor compliance, en minder controle. Microsoft verliest dan geen klanten — maar het verliest vertrouwen. En in de IT-wereld is vertrouwen vaak duurder dan software.
Hoe kan ik als beheerder mijn stem laten horen?
De enquête is afgesloten, maar Microsoft houdt de Tech Community open voor feedback. Beheerders kunnen nog steeds reacties achterlaten in de discussies rond ‘Copilot for Exchange Server (on-premises)’. De meest overtuigende argumenten — met concrete voorbeelden van compliance-problemen of kosten — worden vaak door Microsoft’s productteams geraadpleegd bij toekomstige ontwerpen. Niet alles is verloren, zolang je spreekt.
